Katedra

Hólar to niewielka miejscowość położona na półwyspie Tröllaskagi na północy kraju. Dojeżdżając do niej można by pomyśleć, że to kolejna z wielu zwyczajnych na Islandii miniaturowych osad, ale pozory mylą. Jest to miejsce pod wieloma względami szczególne.

 

Jednym z pierwszych osadników na tej ziemi był niejaki Oxi Hjaltason, za którego sprawą w połowie XI stulecia powstała tu pierwsza chrześcijańska świątynia. W 1106 roku na żądanie społeczności zamieszkującej północną Islandię w Hólar ustanowiono odrębne biskupstwo, które miało stanowić przeciwwagę dla działającej już na południu siedziby biskupa w Skálholt. Istniało ono w Hólar również po przejściu Islandii na protestantyzm, aż do roku 1801.

Pochodzący z 1757 roku budynek kościoła jest nie tylko katedrą, ale i najstarszym obiektem murowanym na Islandii. Jako że Islandczycy nie mieli zbyt wielkiego doświadczenia w stawianiu tego typu budowli, nadzór nad wykonaniem projektu autorstwa duńczyka Lauritza de Thurah zlecili murarzowi  najprawdopodobniej polskiego pochodzenia - Johannowi Sabinskiemu. Wybudowana w 1950 roku przy kościele wieża, choć do złudzenia przypomina strukturą konstrukcję drewnianą, wykonana została ze zbrojonego betonu.

W Hólar zasiadało 23 biskupów katolickich. Ostatni z nich - Jón Arason - prócz sprowadzenia do Islandii pierwszej prasy drukarskiej, wsławił się również zbrojnym oporem, jaki stawił narzuconej przez Duńczyków reformacji. Jesienią 1550 roku po przegranej bitwie pod Sauðafell, gdzie starł się z działającym na zlecenie duńskiego króla Christana III Daðim Guðmundssonem, został wraz z synami ścięty w Skálholt. To właśnie ku pamięci Jóna Arasona 400 lat po tych wydarzeniach została wzniesiona wieża, w której spoczęły ostatecznie jego szczątki.

Na zdjęciu wnętrze katedry wraz z ołtarzem z 1450 roku oraz obecny, kończący kadencję biskup Jón Aðalsteinn Baldvinsson. W tym roku po raz pierwszy na Islandii urząd ten ma przejąć kobieta - Solveig Lára Guðmundsdóttir.

W 1584 roku kolejny już protestancki biskup Hólar Guðbrandur Þorláksson, wydrukował pierwszą biblię w języku islandzkim. Biblia Guðbrandura, w której wykorzystano w dużej mierze wcześniejsze tłumaczenia pierwszego biskupa luterańskiego Gissura Einarssona oraz przekłady samego Guðbrandura, została opublikowana w nakładzie 500 egzemplarzy, a jej druk zajął dwa lata. Guðbrandur, jak przystało na człowieka renesansu, był także świetnym kartografem - pierwsza mapa Islandii wyszła również spod jego ręki.

Oprócz jednej z trzydziestu pięciu zachowanych na Islandii kopii biblii Guðbrandura w Hólar podziwiać można także wspomniany wcześniej renesansowy ołtarz, chrzcielnicę wyrzeźbioną z jednego kawałka  grenlandzkiego steatytu w 1674 roku, a także przy odrobinie szczęścia, spotkać samego biskupa przechadzającego się po urodziwej okolicy. Znużeni obiektami sakralnymi mogą zwiedzić znajdujące się tutaj lokalne Islandzkie Centrum Historii Koni, a także Wyższą Szkołę Rolniczą specjalizującą się w hodowli tych zwierząt.